🔘آدمی در اساطیر دینی دچار هبوطی شد که نتیجهی دلبستگی او به فریبِ وعده به جای حقیقت بود.
🔘کیفرِ شگفتی که نه آتشی آشکار، بلکه غفلتی ژرف بود. گرفتار مجاز شدن به جای دیدن حقیقت! او یقین خود را به جای آگاهی نشاند و باورهای بیریشهاش را به جای دانش کاشت.
🔘این بزرگترین تنبیه اساطیری بشر بود؛ تنبیهی که قرون متمادی او را از روشنایی معرفت دور نگاه داشت.
🔘در گذر تاریخ، همین جابهجایی، بارها و بارها رخ نمود: فقه به جای اخلاق نشست، صورت بر سیرت غلبه یافت و احکام ظاهری جای جانِ معنا را گرفت.
🔘بدینگونه انسان، خویش را از سرچشمههای لذت معنوی و زیباییهای قدسی محروم ساخت. قلههای درخشان حقیقت در نگاه او به درههای خوف و خشونتی بدل شد که خود ساخته و پرداخته بود.
🔘این همان “کشتن یکدیگر” بود؛ مجازاتی که چون آینهای اسطورهای، قرآن در داستان گوسالهپرستی بنیاسرائیل بر ما آشکار میسازد.
🔘سرنوشت تلخ آن است که حتی اگر اندکی از ما به حقیقتی دست یابند و آن را با شور و شهامت فریاد کنند، دیگران به نام دین و به نام خدا آنان را حذف میکنند، خاموش میسازند و به مرگ میسپارند.
🔘چه مولانا باشد با سماع و نغمههایش، چه نیچه با آتش اندیشهاش، هر دو قربانی همین مجازات کهن میشوند. آنکس که راز حیات را میبیند، در محکمهی کسانی میافتد که غفلت را بهسان حقیقت پرستیدهاند.
🔘از همینجاست که موسیقی، این معجزهی خاموش و بیادعا، به تیغ تهمت و حرمتگذاریهای خشک گرفتار آمده است.
🔘همان آوایی که جان آدمی را به رقص کیهانی میکشاند، تا ایستان را، و فرو رفتن را از او دور نگه دارد و رقص و عوض کردن جایگاه را به او بیاموزد تا بفهمد مقصد همین راهی است که لحظه ای توقف را برنمیتابد.
🔘اما این معجزه در نگاه تاریکاندیشان به فسق و کفر تعبیر میشود. همان سماعی که روح مولانا را به افلاک میبرد، در نظر کوتاهبینان به کفر و طربِ ممنوع بدل میگردد.
🔘این نیز تکرار همان هبوط است: ندیدنِ زیبایی در روشنترین صورتش و پوشاندن خورشید با نقابی از پشمینهپوشی و خشونت.
🔘موسیقی، این زبان بیواسطهی روح، همان نوری است که مرزهای عقل و احساس را میگشاید و انسان را با کیهان همنوا میسازد. آنگاه که نغمهای برمیخیزد، دیوار میان انسان و حقیقت فرو میریزد و آدمی بار دیگر طعم بهشت را در دل خویش میچشد.
🔘پس اگر هبوط ما با خطای مجازها بود، رستاخیزمان بیگمان با بازشناختن معجزهی موسیقی است؛ آوایی که یادآور میشود حقیقت هنوز در گوش جان زمزمه میشود، اگر تنها بخواهیم بشنویم
https://www.instagram.com/reel/DPWtz6FDdKw/?igsh=OGE5cWhrbG0wczE0